معایب و محاسن کرم ضد آفتاب چیست ؟

تابش مداوم نور خورشید بر پوست انسان می تواند پیش زمینه بروز انواع سرطان های پوستی شود زیرا اشعه فرابنفش خورشید قادر به تغییر و تخریب سلول های پوستی است. انسان ها به صورت ناگزیر همواره در معرض تابش نور خورشید قرار دارند به همین دلیل تمامی متخصصان پوست استفاده از کرم ضد آفتاب  را لازم می دانند.

نور خورشید علاوه بر تضمین بقای کره زمین، در تامین برخی از ویتامین های مورد نیاز بدن انسان همچون ویتامین دی دخیل است. تابش مداوم نور خورشید بر پوست انسان می تواند پیش زمینه بروز انواع سرطان های پوستی شود زیرا اشعه فرابنفش خورشید قادر به تغییر و تخریب سلول های پوستی است. انسان ها به صورت ناگزیر همواره در معرض تابش نور خورشید قرار دارند به همین دلیل تمامی متخصصان پوست استفاده از کرم ضد آفتاب را لازم می دانند. اگرچه در سطح جهان استفاده از کرم های ضد آفتاب بسیار متداول شده است اما آشنایی با محاسن و معایب این محصول بهداشتی می تواند به یک انتخاب درست کمک کند بنابراین این مقاله به این مبحث مهم اختصاص یافته است.

 

اشعه های مضر خورشید برای پوست

 

نور خورشید از اشعه های با طول موج کوتاه و بلند تشکیل شده است که چشم غیر مسلح قادر به دیدن آنها نیست. یکی از این اشعه ها، اشعه فرابنفش است. این اشعه که طول موج کوتاهی دارد قادر است در طولانی مدت با آسیب رسانی به DNA سلول های پوستی مقدمات جهش ژنتیکی سلول ها و سرطان پوست را به وجود آورد. به طور کلی اشعه فرابنفش خورشید از دو نوع پرتو زیر تشکیل شده است:

• پرتو UVA: این نوع از پرتو نفوذپذیری بالایی دارد به گونه ای که در عبور از شیشه نیز توانمند است. پرتو UVA عامل ایجاد چروک های پوستی، لکه، افتادگی و …. است.
• پرتو UVB: این پرتو از اشعه فرابنفش خود را با علائم سوختگی و قرمزی نشان می دهد. پرتو UVB عامل ایجاد سرطان های پوستی است به همین دلیل می توان آن را خطرناک تر از پرتو UVA دانست.

برای در امان ماندن از این قبیل اشعه های مضر نور خورشید راهکارهای گوناگونی وجود دارد که مهمترین آنها استفاده از کرم ضد آفتاب است. کرم ضد آفتاب با ایجاد یک لایه حفاظتی بر روی پوست از نفوذ اشعه های خورشید به سلول های پوستی جلوگیری می کند.

 

انواع کرم ضد آفتاب بر مبنای SPF

 

عملکرد یک ضد آفتاب را SPF آن تعیین می کند. SPF کرم های ضد آفتاب موجود در بازار اصولا دارای ۳ نوع تقسیم بندی ۱۵،  ۳۰ و ۵۰ درصد است. اعداد ذکر شده میزان توانمندی کرم ضد آفتاب  را در فیلتر  اشعه های مضر خورشید نشان می دهد به این صورت که SPF15 حدود ۹۳  درصد ،   SPF30 حدود ۹۷ درصد و  SPF50 حدود ۹۸ درصد از اشعه های خورشید را فیلتر می کنند. لازم به ذکر است که عدد SPF میزان مقاومت کرم ضد آفتاب به پرتو UVB را نشان می دهد و میزان تاثیرگاری آن بر ممانعت از نفوذ پرتو UVA نامشخص است.

 

مزایای استفاده از کرم ضد آفتاب

 

مراقبت و حفاظت از پوست علاوه بر اینکه تضمین کننده سلامت بدن است می تواند بر زیبایی ظاهری نیز اثر شگرفی داشته باشد به همین دلیل استفاده از کرم ضد آفتاب همواره مورد تاکیده بوده است. استفاده از ضد آفتاب دارای محاسن بیشماری است که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:

• حفاظت در برابر اشعه فرابنفش خورشید: در گذشته ها لایه اوزون بخشی از اشعه فرابنفش خورشید را جذب می کرد به همین دلیل خطر ابتلا به بیماری های پوستی کمتر از امروز بود. متاسفانه تخریب لایه اوزون احتمال نفوذ اشعه های مضر خورشید را بیشتر کرده است به همین دلیل لازم است برای ممانعت از بروز مشکلات پوستی، استفاده از کرم ضد آفتاب به عادت روزانه تبدیل شود زیرا این محصولات بهداشتی با ایجاد لایه ضخیم و نفوذ ناپذیر مانع از ورود اشعه های مضر به سلول های پوستی می شود.
• جلوگیری از پیری: یکی از مهمترین دلایل رخ دادن چروک های پوستی، نور خورشید است. تابش مداوم نور خورشید بر پوست مانع از کلاژن سازی سلول های پوستی می شود به همین دلیل به مرور زمان پوست حالتی چروکیده و افتاده پیدا می کند.  کرم ضد آفتاب با ایجاد لایه حفاظتی علاوه بر اینکه از اثرگذاری منفی اشعه های خورشید جلوگیری می کند موجب تسریع فرایند کلاژن سازی نیز می شود.
• جلوگیری از سرطان پوست: تا به اینجا به اثرات استفاده از کرم ضد آفتاب بر زیبایی اشاره شد اما مهمترین مزیت استفاده از ضد آفتاب به جلوگیری از رخ دادن بیماری های پوستی برمی گردد. همانگونه که گفته شد پرتو UVB با ایجاد جهش ژنتیکی در سلول های پوستی مقدمات انواع بیماری ها از جمله سرطان پوست را فراهم می کند. ساختار و ترکیبات ضد آفتاب به گونه ای تعیین شده که سد مستحکمی در برابر این پرتو است.
• جلوگیری از آفتاب سوختگی: آفتاب سوختگی زمانی به وجود می آید که فرد برای مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار داشته باشد. آفتاب سوختگی خود را با قرمزی، تورم، خارش و … نشان می دهد. اگرچه ممکن است این عارضه پوستی در کوتاه مدت مرتفع شود اما متاسفانه رخ دادن مکرر آن می تواند پوست را مستعد سرطان پوست کند. استفاده از ضد آفتاب و تجدید ۲ ساعته آن می تواند مانع از رخ دادن این مشکل شود.
• جلوگیری از لک های صورت: زیبایی صورت ارتباط تنگاتنگی با کیفیت و زیبایی پوست دارد. یکی از مشکلاتی که اشعه خورشید برای پوست ایجاد می کند، لک های پوستی است. لک های پوستی در واقع بیانگر آسیب دیدگی پوست هستند. رخ دادن لک های پوستی اثر منفی بر زیبایی پوست دارند به همین دلیل توصیه می شود که با استفاده از کرم ضد آفتاب مانع از رخ دادن آنها شد.

 

معایب استفاده از کرم ضد آفتاب

 

استفاده از کرم ضد  آفتاب در کنار محاسن ذکر شده ممکن است دارای معایبی نیز باشد که در ادامه به آنها اشاره می شود.

• واکنش های آلرژیک: در ترکیبات کرم ضد آفتاب از مواد شیمیایی استفاده می شود. این ترکیبات ممکن است با پوست همخوانی نداشته باشند و موجب واکنش های آلرژیکی همچون قرمزی، تورم، خارش و … شود. در صورت بروز این قبیل مشکلات استفاده از ضد آفتاب هایی که مخصوص پوست های حساس هستند ، توصیه می شود.
• شدت بخشیدن به آکنه: ترکیبات به کار رفته در کرم ضد آفتاب ممکن است اثر منفی بر آکنه ها داشته باشد به گونه ای که موجب شدت بخشیدن و یا ماندگاری آنها شود. اصولا افرادی که پوست صورتشان چرب است با این مشکل مواجه می شوند. به طور کلی در صورت بروز این مشکل می توان از کرم ضد آفتاب فاقد چربی استفاده کرد زیرا این نوع از ضد آفتاب ها کنترل کننده چربی پوست هستند و مانع از رخ دادن آکنه می شوند.
• اثر سوء ضد آفتاب بر چشم: بسیاری از افراد از ضد آفتاب ها برای اطراف چشم خود نیز استفاده می کنند غافل از اینکه تماس کرم ضد آفتاب با چشم موجب سوزش و درد می شود. بدین منظور کرم های ضد آفتاب مختص اطراف چشم تولید و عرضه شده است بنابراین برای جلوگیری از رخ دادن مشکلات چشمی، استفاده از این کرم ها توصیه می شود.
• خطر ابتلا به سرطان: برخی از محققان بر این باورند که کرم ضد آفتاب میزان استروژن خون را تغییر می دهد و موجب رخ دادن سرطان های پستان می شود. اخیرا در بازار کرم های ضد آفتابی عرضه شده که در ترکیبات آنها مواد طبیعی جایگزین مواد شیمیایی شده است. میزان تاثیر گذاری این کرم ها در مقایسه با کرم های شیمیایی هنوز در دست تحقیق است اما افرادی که حساسیت بالایی دارند می توانند از این قبیل محصولات استفاده کنند.
• اثر منفی ضد آفتاب بر مناطق مودار بدن: استفاده از ضد آفتاب در مناطق پر موی بدن موجب سفت و خشک شدن پوست می شود. از طرف دیگر خارش حاصل از استفاده از ضد آفتاب در این مناطق می تواند ضایعاتی را در نواحی فولیکول های مو ایجاد کند.

 

سخن پایانی

 

تنوع بالای ضد آفتاب ها در بازار روند انتخاب یک کرم ضد آفتاب  مناسب را با مشکل روبرو کرده است. در انتخاب ضد آفتاب لازم است به نوع پوست، موقعیت جغرافیایی منطقه زندگی، حساسیت ها، مدت زمان قرارگیری در برابر نور خورشید و …. توجه ویژه ای شود. با توجه به اینکه سلامت پوست از اهمیت بالایی برخوردار است توصیه می شود که حتما قبل از انتخاب ضد آفتاب با پزشک معتمد مشورت صورت گیرد.  در نهایت لازم به ذکر است برای جلوگیری از اثرات منفی نور خورشید بهتر است در کنار ضد آفتاب از عینک آفتابی، کلاه های لبه دار و …. نیز استفاده شود.