پروستات چیست و راه پیشگیری از آن
کند شدن جریان ادرار بیمار، دفع ادرار به شکل قطره قطره، ادرار مکرر ، و اینکه پس از ادرار ، هنوز احساس وجود ادرار در داخل مثانه داشتن از رایج ترین عوارض پروستات هستند. در بیمارانی که تحت درمان قرار نمی گیرند ، عضلات مثانه تحلیل رفته و فشار زیاد در مثانه، موجب ایجاد اختلال در عملکرد کلیه ها می شود.
پروستات چیست و راه پیشگیری از آن
پروستات یک غده ۱۸ تا ۲۰ گرمی است که در خروجی مثانه قرار گرفته و عملکرد اصلی آن مربوط به تولید مثل است. این غده، که از مجرای ادرار عبور می کند، در اکثر مردان با افزایش سن، بزرگتر میشود، و وقتی از اندازه طبیعی خود بالاتر می رود، عوارضی را به همراه دارد که البته این عوارض در همه آقایان مشابه نیست.
این غده که خروجی مثانه، را درست زیر مثانه و جلوی روده احاطه کرده است، بخشی از دستگاه تناسلی مردان را تشکیل میدهد و وظیفه اصلی آن تولید مایعی است که از اسپرم محافظت می کند و اسپرم را در این مایع به طور سالم ذخیره می کند. همچنین با فشردن دهانه مثانه از بی اختیاری ادرار جلوگیری می کند.
چرا پروستات بزرگ می شود؟
علل بزرگ شدن این غده هنوز به طور کامل مشخص نشده است و تصور می شود که هورمون مردانه (تستوسترون) و استروژن نقش جدی در این رشد دارند. این غده از ۳۰ سالگی در مردان شروع به رشد می کند و تا پایان عمر ادامه می یابد. پدیده ی بزرگ شدن پروستات در نیمی از مردان بالای ۵۰ سال دیده می شود. این میزان پس از ۶۰ سالگی به ۶۵ درصد افزایش می یابد. پس از ۸۰ سالگی نیز نرخ رشد از ۹۰ درصد فراتر می رود. بخش قابل توجهی از این بیماران تحت درمان های دارویی یا جراحی قرار می گیرند.
بزرگ شدن پروستات چه اختلالاتی ایجاد می کند؟
پروستات در طول سالها به آرامی رشد می کند و کم کم شروع به فشردن مجرای ادراری می کند. اندامی که دفع ادرار را امکان پذیر می کند ، مثانه است و ساختاری ماهیچه ای دارد. اگر چه این غده مجاری ادراری را فشرده می کند ، اما در پاسخ به این وضعیت ، ماهیچه های مثانه منبسط می شوند و مثانه شروع به انقباض شدیدتر می کند. در این مراحل ، بیمار ممکن است مشکلاتی مانند تکرر ادرار به دلیل فعالیت زیاد مثانه ، شب بیدار شدن برای ادرار کردن ، ناگهان احساس نیاز به دفع ادرار و دویدن به سمت توالت داشته باشد. همچنین با گذشت زمان ممکن است بی اختیاری ادرار رخ دهد.
بنابراین کند شدن جریان ادرار بیمار، دفع ادرار به شکل قطره قطره، ادرار مکرر ، و اینکه پس از ادرار ، هنوز احساس وجود ادرار در داخل مثانه داشتن از رایج ترین عوارض پروستات هستند. در بیمارانی که تحت درمان قرار نمی گیرند ، عضلات مثانه تحلیل رفته و فشار زیاد در مثانه، موجب ایجاد اختلال در عملکرد کلیه ها می شود. حتی اگر درمان بعد از این مرحله انجام شود، عملکرد مثانه و کلیه ها اغلب به حالت اولیه خود بر نمی گردد.
تشخیص بزرگ شدن پروستات با آزمایش خون و ادرار ، سونوگرافی و تجزیه و تحلیل هایی انجام می شود که به هیچ وجه مشکلی برای بیمار ایجاد نمی کند. سپس یک برنامه درمانی با توجه به میزان رشد تشخیص داده شده در بیمار و دردها و اختلالات ناشی از آن، توسط پزشک متخصص بر روی بیمار اعمال می شود.
سوالات متداول در مورد پروستات و راهکارهای پیشگیری از آن
- آیا بیدار شدن در شب و توالت رفتن نشانه بزرگ شدن این غده است؟
یکی از علائم اولیه بزرگ شدن پروستات ، نیاز مرتب به توالت رفتن شبانه است. هنگامی که بزرگ شدن این غده باعث ایجاد اختلال در ادرار می شود ، بیمار شب ها مرتبا به توالت می رود. البته این نیاز در طول روز نیز ادامه می یابد. مهمترین دلایل رفتن به توالت در شب ، دیابت و بیماریهای قلبی عروقی است. علاوه بر این ، با افزایش سن ، ترشح “هورمون ضد دیورتیک” از غده هیپوفیز مغز در شب کاهش می یابد و میزان تولید ادرار در شب افزایش می یابد. لذا بیمارانی با مشکل رفتن مکرر به توالت در شب، بایستی با جزئیات دقیق تری معاینه شوند. چرا که ممکن است این امر، به دلایل غیر پروستاتی باشد.
- نحوه تنظیم سبک زندگی برای کاهش اختلالات پروستاتی
بیماران پروستات ابتدا باید از مصرف الکل و نوشیدنی های حاوی کافئین که باعث افزایش میزان ادرار می شود، دوری کنند. اگر یک بیمار پروستاتی از مراجعه مکرر به توالت شکایت می کند، محدود کردن مصرف مایعات در ساعات روز می تواند کمی به او کمک کند. توصیه می شود این بیماران در برابر یبوست اقدامات احتیاطی را انجام دهند و بر این اساس رژیم غذایی خود را تنظیم کنند.
- کدام داروها را نمی توان همراه با داروهای پروستات که بیماران به طور مرتب استفاده می کنند ، مصرف کرد؟
داروهای “مسدود کننده آلفا” که برای بزرگی پروستات استفاده میشوند و برخی از داروهایی که نعوظ را تامین می کنند نباید با هم استفاده شوند. این کار می تواند باعث افت شدید فشار خون در بیماران شود. برخی از آنتی بیوتیک ها ، داروهای صرع و برخی از داروهای مورد استفاده در روانپزشکی نیز ممکن است با داروهای مکمل پروستات تداخل داشته باشند. به هر حال بیمار باید پزشک را از داروهای مورد استفاده خود مطلع کند.
- عوارضی که بعد از جراحی پروستات مشاهده می شود چیست؟
به طور کلی ، خونریزی شایع ترین عارضه پس از این جراحی است. اگر این عارضه حین عمل جراحی اتفاق بیفتد، ممکن است پروستات به اندازه کافی تمیز نشود. اگر بعد از عمل اتفاق بیفتد ، ممکن است بیمار مجبور شود دوباره عمل کند. علاوه بر این ، ایجاد تنگی در مجاری ادراری پس از جراحی یک عارضه نادر است ، اما در صورت بروز آن ، عارضه ای نگران کننده هم برای پزشک و هم برای بیمار خواهد بود. برای جلوگیری از تنگی مجرای ادرار ، بایستی حدالامکان با ابزارهای پزشکی ظریف و دقیقی کار شود و پزشک کنترل کاملی بر این ابزار داشته باشد. در مواردی عفونت مجاری ادراری پس از عمل مشاهده می شود. البته در جراحی های پروستات که با استفاده از ابزار مدرن و با دستان یک جراح مجرب انجام می شوند ، خطر عوارض پروستات به حداقل می رسد.
- آیا زندگی جنسی بیماران پس از جراحی پروستات تحت تاثیر قرار می گیرد؟
اگر عملکرد نعوظ بیمار قبل از این جراحی، طبیعی باشد ؛ اختلال نعوظ دیده نمی شود و میزان موفقیت پس از جراحی های مدرن، پلاسمای کینتیک TUR ، لیزر نور سبز ، هسته زایی لیزری هولمیوم که توسط متخصصان اورولوژی مجرب انجام می شود، بسیار بالاست. اما پس از عمل جراحی ، اغلب مقدار مایع منی خارج شده کاهش می یابد. از آنجایی که پروستات خراشیده می شود ، مقداری از مایع منی که از تخمدان ها خارج می شود به داخل مثانه و مقداری از آن به بیرون پرتاب می شود. این وضعیت برای بیماران میانسالی که به فکر فرزندآوری هستند اهمیت دارد.
- آیا بیمار پس از انجام جراحی می تواند به طور طبیعی بچه دار شود؟
گفتیم که در مردانی که به دلیل بزرگ شدن این غده، تحت عمل جراحی قرار گرفته اند ، میزان مایع منی کاهش می یابد زیرا بخشی از مایع منی در حین انزال به مثانه می رود. از این رو احتمال بچه دار شدن بیمار به روش عادی کاهش می یابد. با این حال ، حتی اگر بیمار نتواند به روش عادی بچه دار شود ، این مشکل را می توان با تکنیکی آسان مانند واکسیناسیون برطرف کرد. در جراحی های مربوط به سرطان پروستات ، از آنجایی که مجرای مایع منی و غدد مایع منی برداشته می شوند ، بیمار تنها با روش لقاح آزمایشگاهی می تواند بچه دار شود.
در نهایت باید بگوییم به لطف روش های مدرن دنیای پزشکی، جراحی های پروستات به گونه ای انجام میشوند که دوره نقاهت بیمار کوتاه تر بوده و خیلی سریع رفاه و آسایش را به زندگی او برمیگردانند. بیماران مبتلا به بزرگ شدن خوش خیم پروستات توسط متخصصان اورولوژی ارزیابی می شوند و مناسب ترین نوع جراحی برای بیمار در نظر گرفته می شود. این غده، یکی از اندام هایی است که بیشترین اختلالات را در بدن مردان ایجاد می کند. اگرچه این بیماری اکثرا در بالاتر از ۵۰ سالگی دیده می شود ، اما گاهی اوقات ممکن است مشکلاتی را در مردان جوان نیز ایجاد کند.
همچنین با اینکه بزرگ شدن پروستات بسیار رایج است ، اما ممکن است در همه مردان با عوارض یکسانی ظاهر نشود. مثلا در برخی افراد ممکن است به عنوان بخشی طبیعی از روند پیری تشخیص داده می شود و نیازی به درمان نداشته باشد. اما در صورتی که بزرگی پروستات همراه با درد و علائم آزاردهنده باشد ، دفع ادرار را مختل کرده و یا برای بدن آسیب زا باشد، باید درمان شود.
