فواید ویتامین D دی و راه های دریافت آن
ویتامین D یکی از ویتامین‌های لازم برای بدن و از جمله ویتامین‌های محلول در چربی است که به رشد و استحکام استخوان‌ها کمک کرده و از بدن در برابر دیابت، ام اس، سرطان، بیماری‌های قلبی و افسردگی محافظت می‌کند. مصرف قرص ویتامین دی نتایج شگفت انگیزی در کاهش وزن دارد. ویتامین دی از واکنش پوست به نور خورشید و مصرف بعضی از غذاها و قرصهای مکمل تامین می‌شود.
پیشگیری از ابتلا به کرونا
ویتامین D فعالیت‌های ضدمیکروبی مستقیمی را علیه طیف وسیعی از میکروب‌ها از جمله باکتری‌های گِرم مثبت و گِرم منفی، ویروس‌های پوشیده و غیرپوشیده و همچنین قارچ‌ها دارد. یک مطالعه نشان داد که مصرف ویتامین دی با غلظت ۳۸ نانوگرم در میلی‌لیتر یا بیشتر با کاهش قابل توجه بیش از دو برابر خطر ابتلا به سندرم تنفسی حاد (۱۷٪ در مقابل ۴۵٪) همراه است. برخی از آزمایشات بالینی بر روی ویتامین D کاهش بروز و شدت بیماری ویروس کرونا را نشان داد.
جلوگیری از بیماری ام اس
بیماری ام اس در مناطقی که از خط استوا دور هستند، شایع‌تر است. سال‌ها پژوهشگران به رابطه‌ی بین نور خورشید، ویتامین D و MS مشکوک بودند. یکی از پژوهش‌ها نشان داد که کمبود ویتامین دی با بیماری ام اس ارتباط نزدیکی دارد. البته مشاهدات کافی برای افزایش سطح ویتامین D وکاهش خطر ابتلا به بیماری ام اس وجود ندارد.
تقویت استخوان‌ها
ویتامین دی برای تقویت استخوان‌ها در هر سنی از کودکی تا پیری ضروری است. این ویتامین به بدن کمک می‌کند تا بدن شما کلسیم را از غذا جذب کند. مصرف روزانه ویتامین D و کلسیم برای افراد بالغ از شکستگی استخوان‌ها جلوگیری می‌کند و سبب تقویت استخوان‌های شکننده می‌شود. کودکان نیز برای ساخت استخوان‌های محکم و جلوگیری از نرمی و پوکی استخوان به این ویتامین نیاز دارند؛ چرا که کمبود آن منجر به پرانتزی شدن پاها، کشیدگی زانو و ضعیف شدن استخوان‌ها می‌شود.
کاهش آسیب به چشم‌ها
یکی از دلایل اصلی اینکه بعد از ۵۰ سالگی چشم‌ها ضعیف می‌شوند، مشکلی به نام دژنراسیون ماکولا وابسته به سن است. دژنراسیون ماکولا همان پیشرفت آهسته تاری دید است که نزدیک به مرکز چشم اتفاق می‌افتد و مانع دیدن اجسام به وضوح می‌شود. عوامل تاثیرگذار بر افزایش ابتلا به این بیماری شامل سن، ژنتیک و نژاد افراد است. البته سیگار نکشیدن، مرتب ورزش کردن و مصرف سبزیجاتی مانند کلم می تواند به وضوح دید و پیشگیری از ابتلا به این بیماری کمک کند. تحقیقات اخیر نشان داده تامین ویتامین دی مورد نیاز بدن نیز از این بیماری پیشگیری خواهد کرد حتی اگر ژنتیک بر علیه شما باشد.
بهبود دیابت
پژوهش‌ها نشان داده‌اند که بین کمبود این ویتامین و دیابت نوع ۲ رابطه‌ای وجود دارد. آیا با بالا بردن سطح این ویتامین از دیابت در امان می‌مانیم؟ هنوز برای پزشکان کاملا ثابت نشده است که با خوردن این ویتامین خطر ابتلا به دیابت کاهش می‌یابد یا خیر، اما چربی‌های اضافی بدن با ابتلا به دیابت و کمبود این ویتامین مرتبط است.
رفع اسپاسم عضلانی
یکی از نقش‌های مهم ویتامین D در بدن کمک به عضلات برای جذب کلسیم، تقویت بدن و عملکرد بهتر است. تحقیقات نشان داده‌اند که یکی از دلایل اصلی گرفتگی و اسپاسم عضلات دریافت ناکافی این ویتامین است.
کاهش روند افزایش وزن
یکی از مشکلات اصلی ما این است که در گذر زمان و بدون اینکه متوجه شویم مقدار زیادی وزن اضافه می‌کنیم. یکی از مزیت‌های قرص ویتامین دی این است که روند افزایش وزن را کاهش می‌دهد. در این زمینه نیز تحقیقات گسترده‌ای صورت گرفته و تاثیر ویتامین D به اثبات رسیده است.
کاهش درد فیبرومیالژیا
نشانه‌های فیبرومیالژیا شامل درد و خستگی مزمن عضلات، افسردگی و اضطراب حاصل از آن است. ممکن است بسیاری از ما نام این بیماری را نشنیده باشیم، اما کسانی که با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند همیشه از درد آن شکایت دارند. خبر خوب برای چنین بیمارانی این است که ماده‌ای به سادگی ویتامین D می‌تواند تا حدود زیادی دردشان را تسکین دهد.
کنترل کلسترول بعد از یائسگی
افرادی که به اندازه کافی ویتامین دی دریافت می‌کنند، قطعا کمتر در خطر بیماری‌های قلبی قرار دارند. اما خانم‌هایی که به دوران یائسگی رسیده‌اند می‌توانند بیش از اینها از مزیت ویتامین D سود ببرند. در یک تحقیق که روی ۶۰۰ خانم انجام شد، محققان بعد از ۲ سال تجویز ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم و ۴۰۰ IU ویتامین D به صورت روزانه متوجه شدند که LDL یا همان کلسترول بد در این خانم‌ها ۴.۵ میلی گرم کاهش یافته است. هر چقدر مقدار ویتامین دی دریافتی بیشتر باشد، کاهش LDL نیز بیشتر خواهد بود.
کاهش خطر فیبروم رحم
فیبروم رحم تومورهای غیرسرطانی هستند که در دیواره‌ی رحم رشد می‌کنند. از آنجا که این تومورها می‌توانند به اندازه یک گریپ فروت رشد داشته باشند، برای خانمی که به آن دچار است بسیار دردناک و ناراحت کننده خواهد بود. خانم‌هایی که فیبروئیدهای کوچکی دارند حتی متوجه آنها نیز نمی‌شوند. به نظر می‌رسد علت این تومورها، هورمون‌‌ها و یا ژنتیک باشد. در یک تحقیق که در سال ۲۰۱۳ انجام شد، محققان متوجه شدند ویتامین D نیز می‌تواند در این میان نقش مهمی ایفا کند.
کاهش ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ
پژوهش‌ها نشان دادنده‌اند کسانی که سطح ویتامین دی بدن‌شان بالاست کمتر به سرطان روده بزرگ مبتلا می‌شوند. این ویتامین از عوامل پیشگیری کننده سرطان سینه و پروستات نیز هست؛ اما پژوهش‌ها در این مورد هنوز کامل نشده است.
کاهش خطر ابتلا به آلزایمر
افراد مسن نیز به ویتامین دی نیاز دارند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند افراد مسنی که کمبود ویتامین D دارند، در مقایسه با کسانی که ویتامین D بدن‌شان تامین است، بیشتر در خطر ابتلا به آلزایمر هستند. همچنین این افراد در تست حافظه و دقت، عملکرد خوبی ندارند.
کمک به کاهش وزن
ویتامین دی یک ویتامین محلول در چربی است که بدن آن را جذب و ذخیره می‌کند تا سالم بماند. این ویتامین حیاتی به بدن کمک می‌کند تا مواد معدنی مانند کلسیم و مواد مغذی را ذخیره و از جذب مواد مضر مانند هورمون پاراتیروئید پیشگیری کند. علاوه بر اینها، پژوهش‌ها نشان داده‌اند که این ویتامین موجب تقویت سیستم ایمنی در برابر عفونت‌ها و ویروس‌هایی مانند آنفلوانزا می‌شود. پژوهشگران دریافته‌اند که خون، اعضا و بافت‌های درون بدن گیرنده‌هایی برای دریافت این ماده مغذی دارند.
بدن چگونه ویتامین دی را جذب می‌کند؟
حال که با خواص این ویتامین مفید آشنا شدیم، لازم است بدانیم که چگونه باید آن را تامین کنیم. روش‌های زیر به جذب این ویتامین کمک می‌کنند:
مکمل‌ها
از آنجا که دریافت ویتامین D از راه غذا بسیار سخت است و بسیاری از ما به اندازه‌ی کافی در معرض نور خورشید نیستیم، گاهی استفاده از مکمل‌ها ضروری است. بر اساس اینکه سطح ویتامین D شما چقدر است معمولا توصیه می‌شود از مکمل‌های ۲۰۰۰ و ۶۰۰۰ IU به صورت روزانه استفاده کنید. از آنجا که ویتامین دی ویتامینی محلول در چربی است، قطره و یا کپسول‌هایی را توصیه می‌کنیم که حاوی روغن نارگیل هستند. همچنین به یاد داشته باشید که هر دو تا سه ماه، میزان ویتامین D خود را چک کنید.
قرص روکش دار کلسی ژنون گلد نورم لایف
نور خورشید
پوست، اشعه ماوراءبنفش نور خورشید را جذب و ویتامین D موجود در آن را به عنوان هورمون، سنتز می‌کند. بسیاری از متخصصان تغذیه معتقدند بهتر است افراد، ویتامین D را به عنوان یک ماده مغذی از غذاهای غنی شده دریافت کنند. از آنجا که ویتامین D در بسیاری از غذاها وجود ندارد، برخی از متخصصان می‌گویند بهتر است از مکمل‌های طبیعی استفاده شود. آسیب نور خورشید به پوست نیز موجب شده که بسیاری از مردم ویتامین دی را به جای حمام آفتاب، از قرص‌ها و مکمل‌ها دریافت کنند. بدن ما از طریق نور خورشید مقداری ویتامین دی جذب می‌کند، اما مسلم است که بدن به مقدار بیشتری از این ویتامین نیاز دارد. افرادی که پوست روشنی دارند یا بیشتر در معرض آفتاب هستند، این ویتامین را بیشتر دریافت می‌کنند. اما افرادی که پوستی تیره دارند یا کلاه بر سر می‌گذارند، ویتامین کمتری جذب بدن‌شان می‌شود.
غذاهای حاوی ویتامین دی
بسیاری از غذاها حاوی ویتامین دی هستند. با مصرف این دسته از غذاها می‌توانید مقداری از ویتامین دی مورد نیاز بدن‌تان را تامین کنید. روغن کبد ماهی کاد: یک قاشق چایخوری برابر با ۱۱ میلی‌گرم (بیش از ۱۰۰ درصد نیاز روزانه) ۸۵ گرم ساردین: ۴ میلی‌گرم (۴۱ درصد از نیاز روزانه) ۸۵ گرم سالمون: ۱۰ میلی‌گرم (۱۰۰ درصد نیاز روزانه) ۸۵ گرم ماهی خال مخالی: ۱۰ میلی‌گرم (۱۰۰ درصد نیاز روزانه) ۸۵ گرم ماهی تن: ۵٫۷ میلی‌گرم (۵۷ درصد نیاز روزانه) یک لیوان شیر: ۲٫۴۵ میلی‌گرم (۲۴ درصد نیاز روزانه) ۲۸ گرم خاویار: ۰٫۸۲ میلی‌گرم (۸ درصد نیاز روزانه) یک عدد تخم مرغ بزرگ ارگانیک: ۱٫۰۲۵ میلی‌گرم (۱۰ درصد نیاز روزانه) یک فنجان قارچ: ۰٫۰۵ میلی‌گرم (۱ درصد نیاز روزانه) ویتامین دی
شیر گاو
شیر گاو، یعنی همان شیری که اکثر مردم می‌نوشند، به‌طور طبیعی منبع خوبی برای بسیاری از مواد مغذی از جمله کلسیم، فسفر و ریبوفلاوین است. در برخی از کشور‌ها شیر گاو با ویتامین D غنی می‌شود.
آب پرتقال
حدود ۷۵ درصد مردم در سراسر جهان از مشکل عدم تحمل لاکتوز رنج می‌برند و ۲ الی ۳ درصد دیگر به شیر آلرژی دارند. به همین دلیل برخی از کشور‌ها آب پرتقال را با ویتامین D و سایر مواد مغذی مانند کلسیم غنی می‌کنند. یک فنجان آب پرتقال غنی‌شده (۲۳۷ میلی‌لیتر) برای صبحانه می‌تواند روز شما را با ۱۴۲ واحد ویتامین D آغاز کند.
کره
کره یک ماده‌ی غذایی خیلی چرب و پرکالری است، اما با این حال سرشار از ویتامین A و ویتامین D می‌باشد. در واقع هر قالب ۵۰ گرمی کره حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد نیاز بدن به ویتامین D را تأمین می‌کند.
پچ پوستی و لوسیون حاوی ویتامین D ۳
در داروخانه‌ها پچ‌های پوستی حاوی ۱۲۵۰ میکروگرم ویتامین D ۳ وجود دارد که وقتی آن را روی قسمتی از پوست بدن چسبانده شود، در طول یک شبانه‌روز تمام ویتامین به‌تدریج جذب بدن می‌شود.
شیر سویا
چون تقریبا تمامی منابع ویتامین D در محصولات حیوانی یافت می‌شود، گیاهخواران در معرض خطر ابتلا به کمبود این ویتامین هستند. به همین علت شیر‌های گیاهی مانند شیر سویا غنی‌سازی می‌شوند تا حاوی ویتامین D و ویتامین‌ها و تمامی مواد معدنی‌ای شود که در شیر گاو وجود دارد.
ماهی ساردین
مصرف ماهی ساردین یکی از روش‌های موثر و ساده برای تأمین ویتامین D بدن محسوب می‌شود. یک عدد کنسرو کوچک ماهی ساردین می‌تواند حدود ۷۰ درصد نیاز روزانه‌ی ما به این ویتامین را تأمین کند.
نان غنی شده
مصرف نانی که با غلات کامل درست شده است و با ویتامین‌های B و D غنی شده‌اند، یکی دیگر از روش‌های آسان و مفید مصرف ویتامین D ۳ است. غلات کامل علاوه‌بر ویتامین D حاوی فیبر و ویتامین B هستند که اولی برای سیستم گوارش مفید است و دومی سیستم عصبی بدن را سالم نگه می‌دارد.
کنسرو ماهی تن
بسیاری از افراد کنسرو ماهی تن سبک را به‌دلیل طعم و بوی ملایم آن دوست دارند و به دلیل اینکه می‌توانند در خانه و مدت طولانی‌تری از آن نگه‌داری کنند، رغبت زیادی به مصرف‌اش دارند. همچنین قیمت آن نسبت به ماهی تازه ارزان‌تر است. کنسرو ماهی تن درضد زیادی ویتامین ی را داراست.
زرده تخم‌مرغ
زرده‌های تخم‌مرغ، منبع دیگری از ویتامین D هستند که می‌توان بدون دردسر آن را به رژیم غذایی افزود. البته زرده‌ها هم مانند هر منبع غذایی طبیعی دیگر، مقدار متفاوتی ویتامین D دارند. تخم‌مرغ‌های جوجه‌هایی که در محیطی بسته بزرگ می‌شوند و به فضای بیرون دسترسی ندارند، ۲ تا ۵ درصد مقدار مورد نیاز روزانه ویتامین D است. اما تخم‌مرغ جوجه‌های دیگر که در فضای باز بزرگ می‌شوند، ۴ برابر یا بیشتر از این مقدار است.
مصرف قارچ
قارچ‌ها تنها منبع کاملا گیاهی ویتامین D هستند. قارچ‌ها هم مانند انسان ویتامین D خود را از نور ماوراءبنفش خورشید می‌گیرند. با این تفاوت که ویتامین تولیدشده در بدن انسان از نوع D ۳ است و ما به اختصار آن را D می‌نامیم، اما ویتامین تولیدشده در قارچ از نوع ویتامین D ۲ است که البته اگر به‌اندازه D ۳ قوی و موثر نباشد، آن باز هم برای بدن مفید است.
غلات و بلغور جو دوسر
غلات خاص و صبحانه‌های فوری حاوی بلغور جو دوسر با ویتامین دی غنی شده‌اند. نیم فنجان از این مواد می‌تواند ۵۵ الی ۱۵۴ واحد ویتامین D مورد نیاز بدن را تأمین کند. اگرچه غلات غنی‌شده و بلغور جو دوسر ویتامین D کمتری نسبت به منابع طبیعی دارند، اما می‌تواند روش مناسبی برای افزایش مصرف این ویتامین باشد.
شربت‌های حاوی ویتامین D
در داروخانه‌ها انواع شربت‌های حاوی ویتامینD وجود دارد که برخی از آنها با استفاده از میوه و گیاهان مختلف تولید شده‌اند. از میوه‌هایی، چون پرتقال، لیمو، آب زنجبیل و زردچوبه در تولید این نوع شربت استفاده می‌شود. این شربت‌ها بهترین گزینه برای گیاهخواران هستند و می‌توانند ویتامین D روزانه بدن‌شان را تامین کنند.
ماهی سالمون
سالمون نوعی ماهی پرچرب پرطرفدار و یکی از منابع غنی ویتامین D است. ۱۰۰ گرم از ماهی سالمون حاوی حدود ۳۶۱ الی ۶۸۵ واحد ویتامین D است. با این حال دقیقا مشخص نشده است که این مقدار از ویتامین D برای ماهی‌های دریایی است یا ماهی‌های پرورشی. شاید اصلا این موضوع اهمیت نداشته باشد، اما می‌تواند تفاوت زیادی ایجاد کند. ماهی‌های پرورشی به‌طور متوسط فقط ۲۵ درصد از این میزان را تأمین می‌کند. با این حال این بدان معناست که هر وعده مصرف ماهی سالمون پرورشی، ۲۵۰ واحد ویتامین D تأمین می‌کند که معادل ۶۳ درصد نیاز روزانه‌ی ما به این ویتامین است.
اسپری دهانی
اسپری‌های دهانی حاوی ویتامین D در هر بار اسپری می‌توانند ۲۵ میکروگرم (۱۰۰۰ IU) ویتامین D بلافاصله وارد جریان خون کنند. این اسپری‌ها به‌اندازه قرصهای ویتامین D موثر هستند. استفاده از این اسپری‌ها برای افراد مسن راحت‌تر از مصرف قرصهای مکمل است.
میگو
میگو یکی از محبوب‌ترین نوع سخت‌پوستان است. با این حال برخلاف سایر منابع ویتامین D که پرچرب هستند، میگو میزان چربی بسیار پایینی دارد. به‌رغم این موضوع، این ماده‌ی مغذی حاوی مقدار زیادی ویتامین D است.
استفاده از لامپ ماوراءبنفش
لامپ‌هایی که از خود نور ماوراءبنفش متصاعد می‌کنند می‌توانند مقدار ویتامین D بدن را افزایش دهند. این لامپ‌ها عملکرد نور خورشید را تقلید می‌کنند و زمانی‌که بیشتر وقت‌تان را در فضای داخل خانه می‌گذرانید یا موقعیت جغرافیایی محل زندگی‌تان به‌گونه‌ای است که بهره کمی از نور خورشید می‌برید، استفاده از لامپ نور ماوراءبنفش بسیار مفید است.
البته از این لامپ‌ها، سال‌هاست که برای درمان انواع بیماری‌های پوستی استفاده می‌شود. اما اخیرا از آن برای درمان کمبود ویتامین D هم استفاده می‌شود.
البته مراقب باشید، همانند نور خورشید، بیش از حد زیر نور لامپ ماوراءبنفش قرار نگیرید تا دچار سوختگی پوستی نشوید. در واقع بیش از ۱۵ دقیقه در معرض این نور قرار گرفتن خطرناک است.
