مولتی ویتامین ها و فواید آن

مولتی ویتامین ها رایج‌ترین مکمل های غذایی هستند که در سراسر جهان از آنها استفاده می‌کنند. محبوبیت آنها به‌ویژه در دهه‌های گذشته به‌شدت افزایش یافته است. ویتامین‌ها یکی از ضروری‌ترین ترکیبات موردنیاز بدن ما هستند و به تندرستی ما کمک می‌کنند. حداقل ۱۳ ویتامین و ۱۶ ماده معدنی برای سلامتی ما ضروری‌اند.بدن معمولا بسیاری از ویتامین‌ ها را از طریق غذاها به دست می‌آورد. بااین‌حال، گاهی به‌دلیل رژیم غذایی نامناسب، برخی بیماری ها و نیز در دوران بارداری ممکن است بدن ما با کمبود ویتامین روبه‌رو شود.مولتی‌ ویتامین‌ ها مکمل‌هایی حاوی ویتامین ها و مواد معدنی مختلف هستند و گاهی ترکیبات دیگری هم در آنها به کار می‌رود.بسیاری از ترکیبات به واکنش‌های آنزیمی در بدن یا کارکرد آنها به‌عنوان مولکول‌های سیگنالینگ یا عناصر ساختاری کمک می‌کنند. به‌علاوه، بدن ما برای تکثیر، نگهداری، رشد و تنظیم همه فرایندهای موجود در بدن به این مواد مغذی نیاز دارد.مولتی‌ ویتامین‌ ها بسیاری از این ویتامین‌ها و مواد معدنی را در شکل‌ها و مقادیر مختلف به ما ارائه می‌کنند و ممکن است شامل ترکیباتی مانند گیاهان، اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب هم باشند.

 

آیا همه باید مولتی ویتامین مصرف کنند؟

مولتی‌ ویتامین‌ ها برای هر کسی مناسب نیستند و برخی افراد اصلا به آن نیاز ندارند.بیشتر افراد می‌توانند با مصرف مولتی‌ ویتامین‌ ها به مزایای زیر دست یابند:

 

مصرف ویتامین در سالمندان

توانایی جذب ویتامین ب ۱۲ با افزایش سن کاهش می‌یابد. افراد مسن ممکن است به کلسیم و ویتامین دی نیاز داشته باشند.

 

مصرف ویتامین در گیاه‌خواران

ازآنجاکه ویتامین ب ۱۲ فقط در غذاهای حیوانی یافت می‌شود، گیاه‌خواران ممکن است با کمبود کلسیم، روی (زینک)، کمبود آهن، ویتامین دی و اسیدهای چرب امگا ۳ مواجه شوند.

 

مصرف ویتامین در زنان باردار و شیرده

در دوران بارداری و شیردهی، برخی مواد مغذی برای خانم‌ها مناسب است و برخی دیگر هم برای خودشان و هم برای کودک‌شان ضرر دارد. به‌عنوان‌مثال، مقدار بیش‌ازحد مجاز ویتامین آ در زنان باردار ممکن است سبب نقص مادرزادی در کودک شود. مولتی‌ ویتامین‌ می‌تواند وارد شیر مادر شود. بنابراین، قبل از مصرف مولتی‌ ویتامین‌ در دوران بارداری یا شیردهی با پزشک مشورت کنید.

مولتی‌ ویتامین‌ می‌تواند برای افرادی مفید باشد که جراحی کاهش وزن انجام داده‌اند، رژیم غذایی کم کالری دارند، اشتهای کافی ندارند یا نمی‌توانند فقط از طریق غذاها مواد مغذی موردنیازشان را به دست آورند.

 

چه کسانی نباید مولتی ویتامین مصرف کنند؟

تعدادی از ویتامین ها در صورت استفاده بیش از نیاز بدن از طریق کلیه دفع می شوند. اما این موضوع می تواند در دراز مدت به کلیه فشار بیاورد.

مصرف بیش از حد ویتامین های D وA می تواند برای بدن مضر باشد.

مصرف دوزهای بالای آهن می تواند برای افراد خطرناک باشد.

مصرف بیش از حد کلسیم می تواند به سنگ کلیه منجر شود.

مصرف بتاکاروتن یا ویتامین A در افراد سیگاری می تواند خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد.

 

چگونه یک مولتی ویتامین مینرال انتخاب کنیم؟

زمانی که قصد خرید مولتی ویتامین و مینرال داشته باشید، احتمالا به یک داروخانه مراجعه می کنید و هر محصولی که فروشنده برای شما در نظر بگیرد قبول می کنید. شاید هم با چند سوال دنبال انتخاب بهترین مولتی ویتامین باشید. ما در این بخش به شما کمک خواهیم کرد که چگونه یک مکمل مولتی ویتامین را انتخاب کنید.

 

تمایل به مصرف کدام یک از فرم های ویتامین را دارید ؟

از بین انواع مولتی ویتامین مینرال شما باید انتخاب کنید که مصرف کدام فرم آنها برای شما راحت‌تر است. مولتی ویتامین ها به شکل های مختلف زیر در بازار عرضه می‌شوند:

پودر مولتی ویتامین

قرص مولتی ویتامین

کپسول مولتی ویتامین

محلول مولتی ویتامین ( شامل شربت ، قطره ، سوسپانسیون و …)

پاستیل

رمولاسیون تزریقی در دسترس هستند. البته شکل تزریقی مولتی ویتامین فقط تحت نظارت پزشک تجویز می‌شود.

 

 

۸ ویتامین ضروری شامل موارد زیر است:

 

تیامین یا ویتامین B1

ریبوفلاوین یا ویتامین B2

نیاسین یا ویتامین B3

ویتامین B6

ویتامین B12

ویتامین d

ویتامین e

فولیک اسید یا ویتامین b9

این موارد جزو ویتامین های ضروری محسوب می شوند اما مولتی ویتامین ها می توانند حاوی ویتامین های  C ، B5 ، B7 ، B9 ، A ، E ،   Kنیز باشد.

 

به مقدار ترکیبات دقت کنید

مقدار ترکیبات نباید بیش از نیاز روزانه بدن شما باشد. در این بین به مقدار ویتامین a و ویتامین c حتما دقت کنید. مصرف بیش از حد ویتامین a باعث شکستگی استخوان و مصرف بیش از حد ویتامین c باعث تهو و مشکلات گوارشی می شود.

 

وجود مینرال ها یا املاح معدنی ضروری در ترکیبات مولتی ویتامین مینرال

یک مولتی ویتامین و مینرال مناسب باید حاوی املاح زیر باشد و مقدار آن حداقل ۵۰% نیاز روزانه بدن شما را برطرف کند:

کرومیوم

مس

منیزیوم

زینک

سلنیوم

موارد فوق جزو مینرال های ضروری در هر مولتی ویتامین هستند اما مولتی ویتامین ها می توانند شامل مینرال های دیگر از جمله کلسیم، پتاسیم، فسفر، سدیم، کلرید و پتاسیم، ید، بورات،  آهن و منگنز نیز باشند.

اگر آجیل ، دانه ها ، سبزیجات سبز تیره ، غلات کامل و حبوبات مصرف می کنید نیازی به منیزیوم نیست.

از نبود کلسیم در ترکیبات مولتی ویتامین خود نگران نباشید به دلیل اینکه سطح توصیه شده این ماده معدنی بیش از حد بزرگ است و باید در یک قرص جداگانه مصرف شود.

از خرید مولتی ویتامین هایی که حاوی مقدار زیادی فسفات هستند اجتناب کنید. به دلیل اینکه فسفات به مقدار زیادی از طریق رژیم غذایی دریافت می شود.

اگر شما خانم، گیاه خوار و یا مبتلا به کم خونی هستیند بهتر است از مولتی ویتامین های حاوی آهن استفاده کنید. فرم فروس آهن بهترین نوع آن است. به دلیل اینکه این فرم بیشترین قابلیت جذب را دارد.

 

قیمت مولتی ویتامین و مینرال

قیمت ها همیشه یک فاکتور مهم در هنگام خرید هستند. هرچند هر گرانی دلیل بر مرغوب بودن محصول نیست ولی هر ارزانی نیز بی حکمت نیست. بنابراین سعی کنید بیشتر کیفیت محصول را در نظر بگیرید. مولتی ویتامین های ارزان قیمت ممکن است حاوی پرکننده هایی مانند نشاسته و سیلیکا باشند. قیمت مولتی ویتامین های ایرانی به نسبت نوع خارجی آن کمتر است بنابراین مولتی ویتامین های ایرانی باکیفیت می تواند یک خرید مقرون به صرفه و مناسب باشد.

 

انتخاب مولتی ویتامین بر اساس سن و جنسیت

یکی از دیگر فاکتورهایی که ممکن است در انتخاب شما تاثیر گذار باشد، سن و جنیست شما خواهد بود:

مولتی ویتامین و مینرال مخصوص خانم ها و آقایان

مولتی ویتامین و مینرال مخصوص سالمندان

مولتی ویتامین مخصوص کودکان

مولتی ویتامین مخصوص دوران بارداری و شیردهی

مولتی ویتامین در بدنسازی

بدون وجود مولتی ویتامین مینرال در بدنسازی هیچ اتفاقی در بدن به سرانجام نخواهد رسید، اگر حتی فقط یکی از این ویتامین‌ها ناقص باشد می‌تواند پیشرفت کاری بدنساز را کند و یا حتی متوقف کند و یا حتی بدتر از آن بدن پس رفت کند و عضلات تحلیل بروند و بافت استخوانی تراکم خود را از دست بدهد و سیستم ایمنی بدن ضعیف شود که همین یک موضوع می‌تواند کار یک بدنساز را برای همیشه تمام کند. خیلی از مواقع ما مواد از این قبیل را فراموش می‌کنیم و مدام به سراغ انرژی‌زا‌ها و مکمل‌های پروتئینی یا کراتینی یا غیره می‌رویم، غافل از این موضوع که تمام فعل و انفعالات و رشد و نمو بدن در گرو تامین همین مواد ضروری و حیاتی است.

 

نحوه مصرف قرص مولتی ویتامین مینرال

تمام دستورالعمل‌های موجود در بسته‌بندی محصول را دنبال کنید یا طبق دستور پزشک خود عمل کنید. اگر درباره هر یک از اطلاعات مطمئن نیستید، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. بعضی از محصولات به بهترین وجه ۱ ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از غذا با معده خالی مصرف می‌شوند. البته اگر ناراحتی معده دارید و یا بعد از مصرف مولتی ویتامین مینرال دچار اختلالات معده می‌شوید، می‌توانید این دارو را با غذا مصرف کنید.

از مصرف آنتی‌اسیدها، لبنیات، چای یا قهوه در مدت ۲ ساعت قبل یا بعدازاین دارو خودداری کنید، زیرا باعث کاهش اثر آن می‌شوند. هرگز بیش از دوز توصیه‌شده مولتی ویتامین‌ها و مواد معدنی مصرف نکنید. مصرف بیش‌ازحد ویتامین‌های A ، D ، E یا K می‌تواند عوارض جانبی جدی یا تهدیدکننده‌ای برای زندگی ایجاد کند. این دارو را با شیر، سایر لبنیات، مکمل‌های کلسیم یا آنتی‌اسیدها حاوی کلسیم مصرف نکنید.

 

عوارض مصرف مولتی ویتامین و مینرال

ویتامین‌ها به دو بخش محلول در چربی و محلول در آب تقسیم می‌شوند ویتامین‌های محلول در چربی شامل (K،E،D،A) هستند و در بافت چرب بدن ذخیره می‌شود و در مصرف آنها باید به شدت دقت کرد زیرا نباید روزانه در بدن ذخیره شوند و باافزایش میزان این ویتامین‌ها فرد دچار مسمومیت می‌شود.

ویتامین C و ویتامین‌های گروه B یعنی B1، B2، B3، B5، B6، B9 و B12 از جمله ویتامین‌های محلول در آب هستند که در بدن ذخیره نمی‌شوند و  مازاد آنها معمولا به سهولت از بدن دفع خواهد شد. اگرچه ویتامین‌های نام‌برده شده در صورت ازدیاد از طریق ادرار دفع می‌شوند اما با این حال مصرف بیش از حد برخی از آنها می‌تواند بسیار خطرناک باشد. . به طور معمول با مصرف این دسته از ویتامین‌ها در بدن مسمومیت ایجاد نمی‌شود اما برخی از آنها می‌توانند با دیگر داروها تداخل پیدا کرده و در نتایج آزمایش خون اختلال ایجاد کنند. بنابراین باید در مصرف آنها احتیاط لازم را به کار بست.

 

عوارض زیر در صورت مصرف بیش از حد املاح معدنی (مینرال) رخ می‌‎دهند

تغییر رنگ در دندان‌ها

افزایش ادرار

خونریزی معده

ضربان قلب نامنظم

ضعف عضلانی

گیجی

 

تداخل دارویی مولتی ویتامین و مینرال

دقت کنید که هر مکمل و یا دارویی ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشد. این موضوع به این معنی ست که مصرف همزمان آن‌ها در کنار هم مشکلاتی را با خود برای فرد به همراه دارد. مولتی ویتامین مینرال نیز از این قاعده مستثنا نیست. اما تداخل دارویی مولتی ویتامین مینرال زمانی ایجاد می‌شود که با دارهایی که در ادامه معرفی می‌کنیم، مصرف شوند. این داروها عبارت‌اند از:

مکمل‌های آهن

مکمل‌های دارای منیزیم

کاتیون‌ها مانند تتراسایکلین

آلوپورینول

فلوروکینولونها

دیگوکسین

ایزونیازید

فنوتیازینها

کینیدین

تداخل دارویی به ما هشدار می‌دهد که قبل از شروع مصرف هرگونه مکمل و یا دارویی در کنار داروهای دیگر، حتما با پزشک خود مشورت کنید. علاوه بر این تداخل دارویی مولتی ویتامین مینرال باید دقت کنید که مصرف مولتی ویتامین مینرال در کنار مکمل‌هایی مانند ویتامین A  و D  و یا مواد معدنی دیگر در بدن مسمومیت ایجاد می‌کند.