چه زمانی باید از قطره چشمی استفاده کنیم؟
همانگونه که وقتی پوست خشک شود، باید از کرم های مرطوب کننده استفاده کرد، چشم نیز همین طور است، وقتی خشک می شود بایستی از مزایای قطره چشمی بهره گرفت و این خشکی را برطرف نمود. بسیاری از افراد از قطره های چشمی، صرف این که روی آنها درج شده “قطره استریل چشمی”، استفاده می کنند. اما آیا این کار درست است؟ در این مطلب پاسخ می دهیم!
چه زمانی باید از قطره چشمی استفاده کنیم؟
معمولا افرادی که به دلایل مختلف چشم هایشان خشک می شود، مثل سالمندان بالای ۷۰ سال، کسانی که عفونت‌های مزمن چشمی یا جراحی های مکرر چشم داشته اند، مبتلایان به برخی بیماری ها مثل استیون جانسون و… می توانند بدون تجویز پزشک از قطره چشمی استفاده کنند، چرا که اختلال خشکی چشم در این افراد همیشگی است. همانگونه که وقتی پوست خشک شود، باید از کرم های مرطوب کننده استفاده کرد، چشم نیز همین طور است، وقتی خشک می شود بایستی از مزایای قطره چشمی بهره گرفت و این خشکی را برطرف نمود.
بسیاری از افراد از قطره های چشمی، صرف این که بر روی آن ها درج شده است “قطره استریل چشمی”، استفاده می کنند. اما آیا این کار درست است؟
توجه داشته باشید که تمام داروهای مخصوص چشم، استریل هستند و قطعا باید اینطور باشند. داخل این داروها مواد نگه دارنده وجود دارد و هر یک از آن ها برای مصرف خاصی مناسبند. اصلا قطره چشمی تحت عنوان استریل چشمی نداریم!
مزایا و معایب استفاده از قطره چشمی نفازولین
بسیاری از افراد برای قرمزی و التهاب چشم و حالت هایی که رگ های چشم کلفت می شود، به داروخانه مراجعه کرده و بدون نسخه، قطره چشمی نفازولین می گیرند و تنها به این دلیل که روی آن درج شده “قطره استریل چشمی” اقدام به مصرف می کنند. اما این ملاک مناسبی برای تشخیص بی خطر بودن مصرف این دارو نیست. ما انواع داروها را داریم که معایب زیادی دارند، اما روی آن ها قطره استریل چشمی نوشته شده است.
همین قطره چشمی نفازولین که اکثر افراد هنگامی که با مشکلات چشمی مثل عفونت، ضربه بر اثر شی خارجی، بیماری زمینه ای و … قرمز و ملتهب می شود، مصرف می کنند، عروق چشم ها را منقبض نموده و چشم را سفید می کند و از حالت قرمز بودن درمی آورد، اما پس از این که اثر آن رفت چشم مجددا قرمز می شود. پس از یک دوره استفاده از این قطره که عروق چشم را به طور مکرر دچار انقباض و انبساط می کند، دیواره عروق کلفت شده و قرمزی دائم در چشم ها ایجاد می شود که مداوای آن به این آسانی ها نخواهد بود. پس حتی این قطره چشمی را هم نباید بدون تجویز پزشک مصرف کرد.
موارد مصرف و فواید قطره چشمی نفازولین
افرادی که با بیماریهایی از قبیل پرکاری تیروئید، امراض قلبی، فشار خون بالا و قند خون هستند، باید در استفاده از این قطره با احتیاط عمل کنند. معمولا این دارو به صورت هر سه یا چهار ساعت، یک قطره مصرف میشود. دقت داشته باشید که اگر هنگام مصرف قطره با تاری دید، چشم درد یا تورم پلک مواجه شدید، حتما مصرف آن را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید.
شایان ذکر است که قطره های چشمی را بایستی در یخچال نگهداری نمایید و ترجیحا به صورت خودسرانه و بدون تجویز پزشک استفاده نکنید.
به هنگام مصرف این قطره چشمی:
- ابتدا دست هایتان را با آب و صابون، تمیز بشویید
- سر را کمی به عقب ببرید، پلک تحتانی را اندکی به طرف پایین بکشید تا فضایی برای چکاندن قطره ایجاد شود.
- پس از ریختن قطره، چشمان خود را ببندید، کمی مکث کنید تا کاملا جذب شود و سپس به آهستگی چشمهایتان را باز کنید.
معایب قطره چشمی در صورت استفاده طولانی مدت
قطعا یک قرمزی دائم را در پی خواهد داشت، عروق چشم را کلفت تر کرده و قرمزی ثابت می ماند. مصرف برخی دیگر از این قطره ها باعث میشود که بیمار در سنین بالاتر دچار آب مروارید یا آب سیاه شود. بعضی از این قطره ها در چشم رسوب می کنند که خروج این مواد رسوب شده از چشم کار دشواری است. یا مثلا برخی دیگر، مجرای اشکی را تنگ کرده و بدین ترتیب شخص دچار اشک ریزش میشود و … پس به طور کلی استفاده از هیچ قطره چشمی در طولانی مدت بدون عوارض نخواهد بود.
صاحبان برخی مشاغل مثل آهنگری و جوشکاری به علت این که همواره در معرض پرتاب پلیسه یا نور جوشکاری به چشم‌هایشان هستند از داروهای چشمی بی حسی استفاده می کنند. اما باید بگوییم که مصرف خودسرانه و طولانی مدت این قطره‌ها می تواند بسیار خطرناک باشد. فرد بایستی منشا درد و سوزش را پیدا و درمان کند نه این که به صورت موقتی درد را تسکین دهد.
باور دیگری هم که بین عموم رایج می باشد، این است که پس از هر بار استخر از قطره چشمی صرفا جهت ضدعفونی یا استریل سازی چشم ها استفاده شود. اما آیا لزومی به این کار است؟! ما اصولا نیازی به ضد عفونی کردن چشم ها نداریم. چرا که اشک چشم، خود حاوی آنزیم های کشنده میکروب ها و مواد ضدعفونی کننده است که به سهولت چشم ها را تمیز می کند. ما فقط قرار است روی چشم ها و اطرافشان را پاکسازی کنیم.
البته در استخر هم اگر آلودگی وجود داشته باشد و بر روی پلک ها و ابروها بنشیند، با دوش گرفتن آخر سر، این آلودگی ها از بین می رود و اصلا نیازی به ریختن قطره چشمی نیست. ضمن این که اگر می دانید که استخری موجب سرخ شدن و ایجاد حساسیت در چشم ها میشود و یا آلوده است، ترجیحا از آن استخر استفاده نکنید.
شستشوی چشم ها با چای
شستشوی چشم ها با چای به این دلیل که گرم و تمیز و نسبتا استریل است، مشکلی ایجاد نمی کند. اما دقت داشته باشید که نباید چای را داخل چشم ریخت، بلکه از بیرون و جهت شستشو و ضدعفونی مژه‌ها و پوست پلک چشم که امکان دارد در اثر گرد و غبار، مواد آرایشی، دود و… آلوده شده باشد، استفاده میشود و حتما باید چشم ها بسته باشند.
البته می توان از آب گرم یا شامپو بچه نیز برای شستشو استفاده کرد. مجدد تکرار می کنیم که داخل چشم به هیچ عنوان نیازی به شستشو نداشته و نباید چیزی به غیر از قطره های تجویز شده توسط متخصص چشم، داخل آن بریزید.
حتی کسانی که از لنز استفاده می کنند هم بایستی لنزها را بشویند نه چشم هایشان را . به این صورت که باید لنزها را کف دست گذاشته و با سرم شستشو، به آرامی آن ها را بشویند تا آلودگی های لنز از بین رفته و سپس آن ها را داخل جا لنزی بگذارند و از محلول های ضد عفونی کننده برای نگهداری هر چه بهتر، بهره بگیرند.
قطره چشمی را چه مدت پس از باز شدن می توان نگه داشت؟
اغلب قطره های چشمی را می توان تا یک ماه پس از باز شدن، نگهداری کرد. اما وقتی که درش بسته بوده و به کلی باز نشده باشد تا رسیدن تاریخ انقضای آن، قابل نگه داری می باشد. اما در صورت باز شدن درب آن، پس از یک ماه حتما بایستی دور انداخته شود.
توصیه میکنیم که تاریخ باز شدن را بر روی آن بنویسید تا دچار تردید و خطا نشوید.
چکاندن قطره در داخل چشم
افراد عادی و بالغ، اغلب خودشان می توانند این کار را انجام دهند. اما در سالمندان و کودکان، لازم است که این کار توسط شخص دیگری انجام گردد. نکته مهم این است که نیاز نیست چشم را به طور کامل باز کنیم و قطره را داخل آن بیندازیم، همین اندازه که لبه پلک به قطره آغشته شود و مقداری از قطره داخل چشم برود، کافی خواهد بود. نوک قطره چشمی بایستی در حدود سه تا چهار سانتی متر بالاتر از پلک باشد و از برخورد آن با چشم اکیدا ممانعت شود.
بایستی چشم را به آهستگی باز کرده و تنها یک قطره داخل آن بریزید، عمدتا بخشی از قطره از چشم بیرون می ریزد، اما همان مقداری که داخل چشم می ماند برای درمان کفایت می کند و اصلا نیاز نیست که قطرات بیشتری به داخل چشم بچکانید!
نکته دیگر اینکه چنانچه یک نوبت ریختن قطره چشمی را یادتان رفت، لازم نیست که در نوبت بعدی، تعداد قطرات بیشتری بچکانید و همان یک قطره کافی خواهد بود. ضمن این که قطره های چشم نیز، دوز مصرفی معینی دارند. به طور مثال برخی از داروها را بایستی یک هفته و برخی دیگر را بیشتر یا کمتر استفاده کرد که قطعا این مورد به تشخیص پزشک بستگی دارد.
