عوارض تزریق دوز دوم واکسن سینوفارم چیست؟

از همان ابتدای شیوع ویروس کرونا دانشمندان تحقیقات و آزمایشات خود را روی این ویروس آغاز کردند. دانشمندان از همان روز های اول برای تولید واکسن این ویروس اقدام کردند و اکنون واکسن های زیادی برای مهار این ویروس ساخته شده است که ما در این متن به واکسن سینوفارم و عوارض بعد از تزریق دوز دوم سینوفارم می پردازیم.

در دی ماه سال ۱۳۹۸ بود که برای اولین بار مسئولان کشور چین شیوع ویروس کرونا را به اطلاع دنیا رساندند. هرچند تا الان که نزدیک به دوسال از شیوع ویروس کرونا می گذرد هنوز مشخص نشده که آیا این ویروس ساخته دست بشر است یا ساخته طبیعت است. دانشمندان و پژوهشگران از همان روز های ابتدایی شیوع تحقیقات خود را آغاز کردند و به این نتیجه رسیدند تنها راه پایان این ویروس رعایت پروتکل های بهداشتی و واکسیناسیون سراسری است. از جمله پیشتازان ساخت واکسن کشور چین بود و یکی از این واکسن ها واکسن سینوفارم است که ما درباره عوارض بعد واکسن سینوفارم صحبت می کنیم.

واکسن BBIBP_CorV که به واکسن سینوفارم معروف است، ساخت شرکت سینوفارم چین است. این واکسن با استفاده از ویروس های غیر فعال ساخته شده است، یعنی ویروسی که دیگر قابلیت تکثیر و بیماری زایی را ندارد. برای غیر فعال کردن ویروس ابتدا ویروس را روی کشت سلولی تکثیر می کنند سپس ماده شیمیایی بتاپروپیولاکتون را در معرض ویروس ها قرار می دهند. ویروس بعد از این عمل دیگر قابلیت تکثیر را ندارد و یا به اصطلاح کشته می شود و فقط قسمتی از پروتئین ویروس باقی می ماند که برای تحریک سیستم ایمنی بدن برای تولید پادتن مورد استفاده قرار می گیرد. هنگام تزریق ویروس به بدن سلول های ایمنی ویروس کشته شده را می بلعند و پادتن علیه ویروس های بیماری زا تولید می شود. این روش تولید واکسن سابقه طولانی دارد و سالهاست شرکت های مختلف به این شیوه واکسن بیماری های مختلف را تولید می کنند.

یکی از مزیت های واکسن سینوفارم این است که برخلاف برخی واکسن های تولیدی نیاز به سرما -۲۰ تا -۷۰ درجه ندارد و در سرمای یخچال هم می توان آن را نگهداری کرد به همین دلیل حمل و نقل آن بسیار راحت است. یکی دیگر از ویژگی های این واکسن وجود یک برچسب کوچک روی ویال واکسن است که با تغییر دما و گرم شدن رنگ آن تغییر می کند و کارکنان مرکز واکسیناسیون می توانند بفهمند واکسن قابل تزریق است یا خیر. کشور چین پس از ارائه نتایج فازهای اول تا سوم این واکسن به سازمان بهداشت جهانی و پس از تایید شدن آن مجوز استفاده اضطراری آن را دریافت کرد. سپس به طور رسمی واکسیناسیون عمومی در کشور خود را آغاز کرد به طوری که تاکنون تعداد زیادی از واکسن های تزریق شده در چین از واکسن سینوفارم بوده است. کشورهای زیادی بعد از تایید سازمان بهداشت جهانی از این واکسن در واکسیناسیون کشور خود استفاده کردند. تحقیقات مختلفی نیز درباره ایمنی این واکسن انجام شد که نشان از ایمنی بخشی ۷۹ تا ۸۶ درصدی این واکسن است که نتیجه بسیار خوبی است.

هیچکدام از واکسن های موجود ایمنی ۱۰۰ درصدی ندارند. واکسن ها با هر ایمنی فقط تعداد بیماران وخیم و مرگ و میر را کاهش می دهند و تزریق واکسن به این معنی نیست که دیگر شخص دچار بیماری نمی شود و بعد از تزریق واکسن حتما باید پروتکل های بهداشتی را تا ایمن شدن کل جامعه رعایت کرد. همچنین هیچکدام از واکسن ها بیماری زایی ندارند و فرد را ناقل بیماری نمی کنند. همچنین مطالعات روی گونه های جدید ویروس نشان می دهد که واکسن سینوفارم در برابر گونه های جدید ویروس نیز ایمنی دارد که این یک نتیجه بسیار خوب برای این واکسن است.

واکسن سینوفارم در آزمایشات بالینی در کشور های مختلفی از جمله امارات و مصر و اردن تزریق شد که با تحقیقات انجام شده ایمنی بسیار خوبی برای این واکسن بدست آمده است. همزمان با تایید سازمان بهداشت جهانی این واکسن در کشور های مختلفی مجوز تزریق گرفت و تا همین الان در کشورهای مختلفی در حال تزریق است و همچنان آزمایشات و تحقیقات روی این واکسن ادامه دارد تا کارایی واکسن در برابر گونه های مختلف و عوامل دیگری که میتواند روی آن تاثیر بگذارند شناخته شود.

 

عوارض بعد از تزریق واکسن سینوفارم

 

این واکسن در دو دوز تزریق می شود و فاصله دو دوز باید ۳ یا ۴ هفته باشد. نوع واکسن در هر دو دوز کاملا یکسان است و تفاوتی ندارد، همچنین برای ایجاد ایمنی حتما باید هر دو دوز تزریق شود. اثر بخشی این واکسن بعد از تزریق دوز اول حدود ۷۲ درصد است و سه هفته بعد از تزریق دوز دوم ایمنی آن به ۷۹ تا ۸۶ درصد می رسد.این واکسن برای افراد ۱۸ تا ۶۰ سال تایید شده است. زنان باردار و شیرده نیز باید برای تزریق واکسن سینوفارم با پزشک خود مشورت کنند همچنین افرادی که به این واکسن و یا هرکدام از مواد سازنده آن آلرژی دارند از تزریق این واکسن خودداری کنند. بعد از تزریق نیز باید تا ۳۰ دقیقه در محل تزریق بمانند و توسط پزشک علائم آن ها چک شود. همچنین کسانی که مشکل پلاکت خون و بیماری های انعقادی دارند نیز باید با احتیاط و مشورت پزشک و مراقبت های زیاد بعد از تزریق واکسن را تزریق کنند.

از عوارض شایع دوز اول واکسن سینوفارم می توان به تب موقت، بدن درد، درد در محل تزریق، خستگی، اسهال و سردرد اشاره کرد. این علائم تا ۵ یا  ۶روز بعد از تزریق واکسن احتمال بروز دارند و ممکن است بعضی افراد هیچ کدام از این علائم را نداشته باشند ولی این به معنی بی فایده بودن واکسن نیست بلکه به معنی تفاوت بدن افراد در واکنش است. اگر قرمزی و حساسیت به لمس در محل تزریق بیشتر از بیست و چهار ساعت طول کشید باید به پزشک مراجعه شود. همچنین اگر سایر عوارض بیشتر از یک هفته طول کشید حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر کسی بعد از تزریق واکسن دچار کرونا شد و تست PCR آن فرد مثبت شد به معنی بیماری زایی واکسن نیست و آن فرد حتما قبل و یا بعد از تزریق دچار بیماری شده است. همچنین اگر شخصی علائم کرونا را دارد باید از تزریق واکسن خودداری کند، زیرا معمولا تزریق واکسن به کسی که کرونا دارد باعث شدیدتر شدن بیماری می شود.

واکسن ها معمولا در دو دوز تزریق می شوند، در دوز اول سلول های ایمنی ویروس را شناسایی می کنند و در دوز دوم این سلول ها به سرعت پادتن را در بدن تولید می کنند و معمولا عوارض دوز دوم بیشتر از دوز اول است. بنابر این دوز دوم حتما باید تزریق شود و از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در برخی افراد عوارض بعد از تزریق دوز دوم بیشتر و شدید تر است که البته اگر طی چند روز از بین نرفتند باید به پزشک مراجعه کنند. عوارض جانبی بعد از تزریق دوز دوم نیز می تواند تب و لرز و دردهای عضلانی در محل تزریق و یا سردرد و مشکلات گوارشی و تغییر در چرخه قاعدگی باشد. البته باید تا نیم ساعت بعد از تزریق در محل واکسیناسیون ماند تا اگر بدن واکنش شدیدی به واکسن نشان داد با کمک پزشک حاضر در محل بتوانیم آنها را کنترل کنیم. عوارض بعد از تزریق واکسن یک امر شایع است که در واقع واکنش طبیعی سیستم ایمنی بدن است و ما باید انتظار بروز عوارض را داشته باشیم ولی این عوارض در بدن هر فرد متفاوت است.

برخی افراد بعد از تزریق دوز اول واکسن تصور می کنند به طور ۱۰۰ درصد بدن آن ها در برابر این ویروس مقاوم می شود و دیگر پروتکل ها را رعایت نمی کنند و همین باعث می شود که دچار بیماری شوند و عده ای تصور می کنند که واکسن ها بیماری زایی دارند این درحالیست که هیچکدام از واکسن ها ایمنی صد درصدی ندارند و ممکن است فرد دچار بیماری خفیف شود و تنها از بیماری وخیم و مرگ و میر جلوگیری می کنند. ایمنی زایی واکسن سینوفارم ۷۹ تا ۸۶ درصد اعلام شده است.

افرادی که دچار بیماری کرونا شده اند اگر در بیمارستان بستری نشده باشند پس از بهبودی کامل و از بین رفتن علائم و خروج از قرنطینه می توانند واکسن سینوفارم را تزریق کنند، و اگر در بیمارستان بستری شده اند و تحت درمان پلاسما تراپی بوده اند باید تا ۹۰ روز بعد از بهبودی از تزریق واکسن خودداری کنند. بعد از تزریق دوز دوم نیز لازم است پروتکل های بهداشتی را به طور کامل رعایت کنیم زیرا تا زمانی که کل جامعه ایمن نشوند بیماری کرونا ادامه دارد و حتی با وجود تزریق واکسن احتمال بیمار شدن ما وجود دارد.